Suy nghĩ của em về nhân vật chị Dậu trong đoạn văn “Tức nước vỡ bờ” trích từ “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố.
I. Dàn ý
1. Mở bài:
– Lần đầu tiên trong văn học Việt Nam xuất hiện hình tượng điển hình về người phụ nữ nông dân với những phẩm chất quý báu.
– Đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” thể hiện tập trung nhất, rõ ràng nhất tính cách của chị Dậu.
2. Thân bài:
– Anh Dậu mới được trả về nhà trong tình trạng đau đớn, hoảng sợ vì bị bọn cường hào hành hạ dã man.
– May được bà lão hàng xóm cho bát gạo, nấu nồi cháo loãng, cố dỗ dành chồng húp cháo cho đỡ mệt.
– Trong lúc khốn khổ, túng quẫn, chị Dậu một mình xoay xở, chống đỡ. Chị thành trụ cột của cả gia đình.
+ Chị Dậu là người phụ nữ dũng cảm chống lại áp bức, bất công:
– Lúc đầu, chị cố gắng nhẫn nhục, van xin cái tên cai lệ để hắn tha cho anh Dậu.
– Khi chúng sầm sập chạy đến định bắt trói anh Dậu, chị xám mặt vì tức giận nhưng vẫn ráng chịu đựng, níu tay tên cai lệ, tiếp tục van xin.
– Khi tên cai lệ đấm vào ngực chị và sấn đến chỗ anh Dậu, chị đã lớn tiếng cảnh cáo hắn.
– Từ vị thế kẻ dưới, chị Dậu đã nâng mình lên vị thế của người trên để mắng chửi chúng cho hả giận.
– Sau lời cảnh cáo là hành động phản kháng dữ dội, đánh lại bọn tay sai tàn ác.
– Diễn biến tâm trạng, hành động của chị Dậu phản ánh quy luật tức nước vỡ bờ, có áp bức có đấu tranh.
+ Nhận xét:
– Hành động chống trả quyết liệt của chị Dậu chững tỏ bản lĩnh cứng cỏi, không sợ cái xấu, cái ác.
– Đây mới là hành động bộc phát, chưa phải là sự vùng lên của một người dân đã được giác ngộ cách mạng.
3. Kết bài:
– Nhà văn đã dành tình cảm ưu ái, xót thương và cảm phục cho nhân vật chị Dậu.
– Chị Dậu đã chiếm được cảm tình của đông đảo người đọc từ trước tới nay.
II. Bài làm:
Bài làm 1: Suy nghĩ của em về nhân vật chị Dậu trong đoạn văn “Tức nước vỡ bờ” trích từ “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố.
Ngô Tất Tố là một nhà văn nổi tiếng, một nhà văn hiện thực xuất sắc, chuyên viết về nông thôn trước cách mạng. Ông có rất nhiều tác phẩm đặc sắc, một trong số đó tiêu biểu là tiểu thuyết “tắt đèn”. Dưới ngòi bút hiện thực sinh động với khả năng tạo dựng tình huống truyện giàu kịch tính đã khắc họa rõ nét nhân vật, đặc biệt là nhân vật chị Dậu. Đó là một người phụ nữ nông dân nghèo khổ, vừa giàu tình yêu thương vừa có sức sống tiềm tàng mạnh mẽ, chị đại diện cho cảnh ngộ khốn khổ và phẩm chất tốt đẹp của người đàn bà nhà quê trước năm 1945.
Đoạn trích “tức nước vỡ bờ” được trích trong chương XVIII của tác phẩm “Tắt đèn”. Đoạn trích đã vạch rõ bộ mặt xấu xa tàn ác của bọn xã hội thực dân phong kiến đương thời – xã hội đã đẩy người nông dân lương thiện vào cảnh vô cùng cực khổ bế tắc khiến họ phải liều mạng cự lại, đồng thời đoạn trích còn cho thấy vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân Việt Nam cần cù lao động, giàu tình thương yêu chồng, thương con, dũng cảm chống lại bọn cường hào. Đoạn trích còn phản ánh một quy luật sống ở đời. Ở đâu có áp bức, ở đó có đấu tranh.
Trong truyện, chị Dậu là một người nông dân nghèo khổ, mộc mạc, hiền dịu đầy lòng vị tha và đức hi sinh cao cả. Trong những ngày sưu thế ngột ngạt, tai nạn luôn lảng vảng, rình rập xung quanh những gia đình nghèo thiếu thuế. Trong lúc nước sôi lửa bỏng chị một mình cái thân xơ xác đôn đáo chạy vạy ngược xuôi để lo xuất sưu cho chồng, cho chú Hợi- em trai chồng, chị đành phải đứt ruột bán cái Tí, đứa con đầu lòng 7 tuổi bán đàn chó chưa mở mắt cùng một gánh khoai mà cũng chưa đủ tiền nộp sưu, chồng chị vẫn bị đánh trói. Anh Dậu được khiêng về nhà rũ rượi như một cái xác chết. Chị đã nấu cháo, quạt cho nguội rồi đi rón rén bưng cháo cho chồng, ngồi xem chồng có ăn ngon miệng không? Qua đó, ta thấy chị Dậu là người phụ nữ Việt Nam đảm đang, dịu dàng, chu đáo, tháo vát, chịu thương, chịu khó, tần tảo, tận tụy, là người phụ nữ giàu tình yêu thương chồng con hết mực.
Chị Dậu đã phải vùng lên, đánh nhau với người nhà lý trưởng và tên cai lệ để bảo vệ mạng sống cho chồng của mình. Lúc đầu, khi tên cai lệ và người nhà lý trưởng xồng xộc vào, chị đã cố van xin tha thiết, lễ phép, nhã nhặn vì biết chúng là ” người của nhà nước”. còn chồng chị là kẻ cùng định có tội. Chị run run xin khất rồi vẫn tha thiết van nài nhưng chúng không nghe. Tên cai lệ đã đáp lại chị bằng một quả “bịch” vào ngực chị mấy bịch rồi sắn sổ tới trói anh Dậu. Chỉ khi đó chị mới liều mạng cự lại, bạn đầu chị cự lại bằng lí “chồng tôi đau ốm ông không được phép hành hạ”, lúc này chị đã thay đổi cách xưng hô không còn xưng cháu gọi ông mà lúc này là ông- tôi. Bằng sự thay đổi đó chị đã đứng lên vị thế ngang hàng, nhìn thẳng vào mặt tên cai lệ để đấu thách thức chúng. Khi tên cai lệ không còn trả lời mà con tát vào mặt chị Dậu một cái đánh bốp rồi nhảy vào cạnh anh Dậu thì chị đã đứng dậy với niềm căm giận ngùn ngụt “chị Dậu nghiến hai hàm răng lại, mày chói ngay chồng bà đi bà cho mày xem”. Lúc này cách xưng hô đã thay đổi, đó là cách xưng hô đanh đá của người đàn bà thể hiện sự căm thù ngùn ngụt khinh bỉ cao độ. Đồng thời, thể hiện tư thế của người đứng trên đầu kẻ thù và sẵn sàng chiến đấu, đè bẹt đối phương đấu lực với chúng, trong con người của chị Dậu như tiềm ẩn một sức mạnh phản kháng bị đẩy đến bước đường cùng chị đã vùng lên chống trả quyết liệt, thể hiện một thái độ bất khuất.
Mặc dù chị là người nông dân mộc mạc, hiền dịu đầy lòng vị tha và đức hi sinh cao cả, nhưng không hoàn toàn yếu đuối mà tiềm ẩn một sức mạnh phản kháng, ẩn sâu trong con người chị, chị là một phụ nữ có tính cách mạnh mẽ cứng cỏi với một tinh thần khỏe khoắn, dũng cảm một sức sống mạnh mẽ tiềm tàng nên sẽ không thể bị khuất phục trước những khó khăn cản trở nào.
Có thể nói chị Dậu là điển hình về cuộc đời và số phận của người nông dân trong xã hội cũ, dù sống trong hoàn cảnh tối tăm cực khổ nhưng họ vẫn ánh lên được phẩm chất cao đẹp của người nông dân hiền lành lương thiện giàu tình yêu thương, giàu lòng tự trọng. Chị Dậu mang vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam, tiêu biểu cho tầng lớp phụ nữ nông dân giàu sức sống dưới ách áp bức của chế độ nửa thực dân nửa phong kiến khi chưa bắt gặp ánh sáng đảng.
Bài làm 2: Suy nghĩ của em về nhân vật chị Dậu trong đoạn văn “Tức nước vỡ bờ” trích từ “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố.
Viết về đề tài người nông dân trước Cách mạng tháng Tám, chúng ta nhớ đến một anh Phan dám vùng lên đấu tranh chống lại bọn cường hòa ác bá trong “Bước đường cùng” của Nguyễn Công Hoan, nhớ đến một lão Hạc khốn khổ, có số phận vô cùng bất hạnh nhưng luôn giữ được nhân cách lương thiện của mình trong tác phẩm cùng tên của Nam Cao. Hay đó là một anh Chí ngật ngưỡng bước ra từ những trang sách của Nam Cao với thói “chửi trời, chửi người” nhưng luôn khao khát được “làm người”. Đến với Ngô Tất Tố, một nhà văn của phong trào hiện thực trước Cách mạng, tác giả đã cho ta một cái nhìn, một suy nghĩ khác về hình tượng người nông dân trước Cách mạng tháng Tám qua đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” (trích tác phẩm “Tắt đèn”).Nhân vật nổi bật trong đoạn trích là chị Dậu, một người phụ nữ mang nhiều phẩm chất tốt đẹp.
Chị Dậu mang trong mình phẩm chất của một người phụ nữ nết na, tần tảo, yêu chồng thương con. Mở đầu đoạn trích là hình ảnh chị Dậu chăm sóc cho anh Dậu, người chồng ốm yếu vừa được bọn cường hào ác bá thả ra sau chuỗi ngày đánh đập vì không có tiền nộp sưu thuế. Gia cảnh khốn cùng không có nổi một hạt gạo để nấu cho chồng bát cháo ăn, cũng may có người hàng xóm cho vay bát gạo để nấu bát cháo loãng cho anh ăn. Cháo chín, chị ngồi quạt cho cháo nguội rồi ân cần, nhẹ nhàng nâng chồng dạy ăn cháo. Trong cơn nguy kịch của anh Dậu, chị tìm mọi cách để cứu chữa cho chồng. Chị vừa lấy quạt quạt cho nguội để chồng “ăn lấy vài húp” vì chồng chị “đã nhịn xuông từ sáng hôm qua tới giờ còn gì”. Chị khẩn khoản tha thiết mời anh: “Thầy em cố gắng dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột”. Chị bế cái Tửu ngồi ngay xuống cạnh chồng như “cố ý chờ xem chồng ăn có ngon miệng không” với ánh mắt lo lắng, tràn đầy yêu thương. Giữa những lúc khó khăn, nghèo đói, trăm nghìn những khốn khó ấy, người phụ nữ này vẫn chăm sóc và yêu thương chồng con hết mực. Trước thời gian đó, một mình chị chạy vạy khắp nơi để vay mượn. Túng quẫn, chị buộc phải bán cả đàn chó con trong nhà còn chưa mở mắt. Đau đớn như cắt từng khúc ruột khi chị cùng cực phải bán đi cái Tí, đứa con gái đầu lòng hiếu thảo, ngoan hiền. Chị đau lòng đến quặn thắt khi nghe câu nói của cái Tí van xin: “U đừng bán con”. Không một người mẹ nào lại có thể đành lòng khi đem đứa con mình rứt ruột sinh ra đi bán, đến ở trong một gia đình khác. Trái tim người mẹ ấy đau đớn vô cùng. Vậy nhưng chị vẫn buộc phải làm vậy bởi chỉ có cách này mới cứu được chồng chị. Khi phải đánh đổi, hi sinh quá nhiều thứ để đổi lại được tự do cho chồng thì bọn tay sai lại đến thúc ép. Anh Dậu trở về xanh xao, ốm yếu như người từ cõi chết trở về vì sự hành hạ, đánh đập của bọn lính nha nhưng vừa bưng bát cháo lên chưa kịp “húp” thì bọn lính xông vào nhà đòi bắt anh đi vì nhà anh chưa nộp thuế cho người em chồng đã chết từ năm ngoái. Chị Dậu lạy lục van xin bọn chúng tha cho chồng với lời lẽ thẩn khiết: “Xin các ngài tha cho nhà con, nhà con anh ấy hãy còn yếu lắm”. Sự nhún nhường cầu xin của một người phụ nữ, một người bần cùng của kẻ dưới cầu xin với người bề trên của mình. Vậy nhưng bọn chúng vẫn quyết ra tay, bắt anh Dậu đi bằng được.
Trước tình cảnh ấy, ta lại thấy hiện lên trong người phụ nữ ấy phẩm chất vô cùng đẹp đẽ. Đó là tinh thần phản kháng mạnh mẽ: “Con giun xéo lắm cũng quằn”. Chị Dậu càng nhẫn nhịn chúng lại càng lấn tới, ra tay với chị và chồng chị. Thoạt đầu, chị Dậu cự lại bằng những lời lẽ đanh thép: “Chồng tôi đau ốm, các ông không được phép hành hạ”. Đến khi chúng vẫn tiếp tục hành động thô bạo với chồng, chị vội đứng dậy với sự căm phẫn. Chị nghiến hai hàm răng: “Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem”. Không ai có thể nghĩ một người phụ nữ nhỏ bé ấy trước đó còn dịu giọng cầu xin với thế người dưới quyền vậy mà giờ đây lại cao giọng với bọn sai nha. Sự thay đổi một cách nhanh chóng ấy thể hiện sự mạnh mẽ của con người bị dồn đẩy đến bước đường cùng với những luật lệ vô lí, với tình yêu thương chồng còn tha thiết. Thế rồi chị “túm cổ tên cai lệ, ấn dúi ra cửa…lẳng người nhà lí trưởng ngã nhào ra thềm”. Chị đanh thép, cương quyết bảo vệ chồng: “Thà ngồi tù. Để chúng nó làm tình, làm tội mãi thế, tôi không chịu được”. Ngô Tất Tố đã vô cùng tài năng khi thực hiện sự chuyển biến tâm lí nhân vật trong một trích đoạn với thời gian ngắn. Từ một người phụ nữ nhún nhường, khúm núm, nhường nhịn, thậm chí là sợ hãi đến sự mạnh mẽ, quyết liệt chống cự. Đó cũng chính là quy luật “Có áp bức có đấu tranh”. Vậy nhưng hành động ấy của chị Dậu chỉ mang tính chất nhất thời, không lâu dài, mang tính đơn lẻ, độc lập mà không có sự liên kết của tập thể nên chỉ có tác dụng nhất thời.
Nguyễn Tuân đã có nhận định về nhân vật chị Dậu: “Trên cái tối giời tối đất của đồng lúa ngày xưa, hiện lên một cái chân dung lạc quan của chị Dậu” hay “Ngô Tất Tố đã đưa ra, đã dám đưa ra một nhân vật đàn bà nông thôn khỏe khoắn, lành mạnh như chị Dậu”. Đúng như cái tên của đoạn trích “Tức nước vỡ bờ”, người phụ nữ ấy ngời sáng lên những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ phong kiến và sức mạnh tiềm tàng trong tinh thần. Trong bức tranh tối tăm của xã hội phong kiến ấy, vẫn hiện lên một điểm sáng là chị với những phẩm chất cao đẹp. Chị là hình mẫu cho phụ nữ Việt Nam xã hội phong kiến và là đại diện điển hình cho hình tượng người nông dân vùng lên chống áp bức, bất công trước Cách mạng tháng Tám.